Dấu hiệu ĐỘT QUỴ kéo dài suốt 2 năm, cô gái 25 tuổi tưởng bị cận thị, nhận trái đắng: Liệt nửa người, không thể tự vệ sinh cá nhân…

Dấu hiệu 'cơn thiếu máu não thoáng qua' bị xem nhẹ

Mới đây, câu chuyện của cô gái trẻ tên Thuận (quê Cần Thơ - nhân vật đã được đổi tên) khiến ai nấy xót xa. Đầu tháng 4, Thuận được gia đình đưa đi cấp cứu tại Bệnh viện Chợ Rẫy (TP.HCM) trong trạng thái bất động, không có phản ứng khi gọi, yếu cơ. Sau khi thăm khám, các bác sĩ kết luận nữ bệnh nhân có tổn thương hẹp nặng gốc động mạch cảnh trong trái và tắc hoàn toàn động mạch não giữa trái. Thuận bị đột quỵ do tắc mạch máu não. Sau 5 ngày điều trị, cô được xuất viện nhưng liệt nửa người.

Sau đó, Thuận tiếp tục vào Bệnh viện Đột quỵ Cần Thơ để đặt stent mạch máu, tình trạng có biến chuyển. Suốt một năm sau đó, Thuận phải tiến hành vật lý trị liệu. Hiện tại cô đã có thể vận động nhẹ, nhưng một bên tay còn co rút, chưa thể tự làm vệ sinh cá nhân.

Ảnh minh hoạ

Theo lời mẹ của Thuận, cô có nhiều dấu hiệu đột quỵ - kéo dài 2 năm, nhưng bản thân và gia đình đã chủ quan xem nhẹ, cho rằng đó là những dấu hiệu bình thường.

Đơn cử như Thuận thường xuyên bị mờ mắt khi ngủ dậy, kéo dài khoảng 30 giây rồi trở lại bình thường. Gia đình cho rằng cô bị cận thị. Ngoài ra, da của Thuận thường xuyên xuất hiện các vết bầm tím nhưng gia đình cho rằng đó là xuất huyết da thông thường. Theo các bác sĩ, đó là các dấu hiệu của 'cơn thiếu máu não thoáng qua' - tiền đề cảnh báo dẫn tới đột quỵ.

Ngăn ngừa đột quỵ NGAY TỪ HÔM NAY

Theo Phó giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Huy Thắng, Chủ tịch Hội Đột quỵ TPHCM, Việt Nam nằm trong nhóm quốc gia có tỷ lệ đột quỵ cao, cứ 4 người trên 25 tuổi sẽ có 1 người đối mặt nguy cơ đột quỵ. Mỗi phút đột quỵ, bệnh nhân mất khoảng 2 triệu tế bào thần kinh. Một cơn đột quỵ kéo dài vài giờ có thể khiến não bộ của một người 25 tuổi tổn thương tương đương người ngoài 60 nếu không được can thiệp kịp thời. Dưới đây là n hững việc cần làm ngay để ngăn ngừa đột quỵ

1. Kiểm soát tốt và làm giảm huyết áp

Tăng huyết áp là một yếu tố nguy cơ rất lớn, tăng gấp hai hoặc thậm chí gấp bốn lần nguy cơ đột quỵ nếu huyết áp không được kiểm soát. Huyết áp cao là "đóng góp" lớn nhất đối với nguy cơ đột quỵ ở cả nam và nữ giới. Theo dõi huyết áp và nếu thấy huyết áp tăng lên thì khống chế huyết áp là chiến lược cần làm ngay để có sức khỏe tim mạch tốt.

Mục tiêu lý tưởng là duy trì huyết áp dưới 120/80 mmHg, nhưng đối với một số người, một mục tiêu ít tích cực hơn (dưới 140/90 mmHg) có thể thích hợp hơn và chấp nhận được.

Để đạt được con số huyết áp mong muốn cần:

- Giảm lượng muối trong chế độ ăn uống của bạn để không quá 1.500 mg một ngày (khoảng một nửa muỗng cà phê).

- Tránh các thực phẩm có hàm lượng cholesterol cao, chẳng hạn như bánh mì kẹp thịt, pho mát, và kem chứa chất béo.

- Ăn 4-5 cốc trái cây và rau quả mỗi ngày, ăn cá 2-3 lần cho mỗi tuần, ăn ngũ cốc và sữa ít chất béo hàng ngày.

- Tập thể dục nhiều hơn - ít nhất 30 phút thể dục mỗi ngày và nhiều hơn nữa nếu có thể. Bỏ hút thuốc lá, tránh hít khói thuốc lá. Nếu cần thiết, có thể dùng thuốc chống tăng huyết áp.

Ảnh minh hoạ

2. Giữ cân nặng khỏe mạnh và giảm cân

Thừa cân béo phì, cũng như các biến chứng liên quan bao gồm huyết áp cao và bệnh đái tháo đường làm tăng tỷ lệ mắc đột quỵ.

Mục tiêu là giữ chỉ số khối cơ thể (BMI) dưới 23 hoặc ít hơn, nhưng trên 18,5 (dành cho người châu Á, bao gồm Việt Nam). Nếu chỉ số BMI của bạn trên 25, bạn đang bị béo phì, cần giảm gấp và ngay cân nặng của bạn.

Để đạt được điều đó cần cố gắng ăn không quá 1.500 đến 2.000 calo một ngày, tùy thuộc vào mức độ hoạt động của bạn và BMI hiện tại của bạn. Tăng số lượng bài tập thể dục với các hoạt động như đi bộ, chơi golf hoặc chơi tennis, quan trọng là phải tập đều đặn mỗi ngày.

3. Duy trì tập thể dục đều đặn

Tập thể dục góp phần vào việc giảm cân, giảm huyết áp và góp phần làm giảm nguy cơ đột quỵ. Mục tiêu là tập thể dục ở cường độ vừa phải ít nhất năm ngày một tuần. Để đạt được điều đó hãy đi bộ xung quanh khu phố của bạn mỗi buổi sáng và sau khi ăn tối. Bắt đầu tham gia một câu lạc bộ thể dục với bạn bè.

Khi bạn tập thể dục, cần đạt đến mức mà bạn thấy mình hụt hơi nhưng bạn vẫn có thể nói chuyện với mọi người. Đi cầu thang bộ thay vì thang máy khi bạn có thể. Nếu bạn không có 30 phút liên tiếp thực hiện tập thể dục, chia nhỏ ra thành nhiều lần tập với 10-15 phút/ lần và vài lần mỗi ngày.

4. Hạn chế uống rượu bia

Uống bia rượu mức thấp theo khuyến cáo có thể làm cho bạn ít có khả năng bị đột quỵ. Nghiên cứu cho thấy rằng, một khi bạn bắt đầu uống hơn hai ly rượu mỗi ngày, nguy cơ đột quỵ của bạn tăng lên rất mạnh.

5. Điều trị rung nhĩ, nếu mắc phải

Rung nhĩ là một bệnh lý rối loạn nhịp tim bất thường gây ra các cục máu đông hình thành trong tim, sau đó những cục máu đông có thể đi đến não gây ra đột quỵ. Rung nhĩ có nguy cơ gấp năm lần hình thành đột quỵ và cần được điều trị nghiêm túc. Nếu bạn có rung nhĩ, cần được điều trị ngay, nhất là ở người lớn tuổi.

Để đạt được điều đó, nếu xuất hiện các triệu chứng như tim đập nhanh hoặc khó thở, hãy gặp bác sĩ để khám. Bạn có thể cần phải dùng thuốc dự phòng đông máu như aspirin để giảm nguy cơ đột quỵ của bạn từ rung nhĩ. Bác sĩ của bạn có thể hướng dẫn bạn thông qua điều trị này.

6. Kiểm soát tốt đường máu và điều trị bệnh tiểu đường

Đường máu cao làm tổn thương mạch máu theo thời gian, các cục máu đông có nhiều khả năng hình thành bên trong lòng mạch. Mục tiêu là giữ lượng đường trong máu ở mức bình thường và luôn được kiểm soát.

Để đạt được điều đó cần theo dõi lượng đường trong máu của bạn theo chỉ dẫn của bác sĩ. Áp dụng chế độ ăn uống, tập thể dục và các loại thuốc để giữ cho lượng đường trong máu ở phạm vi cho phép.

7. Bỏ hút thuốc lá và tránh khói thuốc lá

Hút thuốc lá làm tăng tốc độ hình thành cục máu đông bằng các cách khác nhau. Hút thuốc lá làm xơ vữa mạch máu, gia tăng lượng mảng bám xơ vữa tích tụ trong động mạch. Cùng với một chế độ ăn uống lành mạnh và tập thể dục thường xuyên, bỏ hút thuốc lá là một trong những thay đổi lối sống mạnh mẽ nhất giúp bạn giảm nguy cơ đột quỵ một cách đáng kể.

Mục tiêu là bỏ hút thuốc nếu đang hút. Tránh xa các nơi nhiều khói thuốc lá vì bạn sẽ bị hút thuốc lá thụ động. Để đạt được điều đó hãy hỏi bác sĩ để được tư vấn về cách thích hợp nhất để bỏ thuốc lá. Hầu hết người nghiện hút thuốc lá cần nhiều cố gắng để bỏ thuốc lá.

8. Quản lý tốt stress và giảm căng thẳng lo âu

Stress hay căng thẳng, lo âu do cuộc sống hằng ngày làm tăng nguy cơ bị đột quỵ. Mục tiêu là cần quản lý tốt stress, giảm căng thẳng lo âu để phòng ngừa đột quỵ.

Để đạt được điều đó cần ngủ đủ giấc, ít nhất 6-7 tiếng mỗi đêm cho người lớn. Ngoài ra có thể tập thiền, yoga và tập thở.

9. Đi kiểm tra sức khoẻ định kỳ

Lối sống hiện đại khiến nhiều người trẻ đối mặt với nguy cơ đột quỵ: thức khuya, đồ ăn nhanh, ít vận động... Do đó, cần đi khám sức khoẻ định kỳ thường xuyên để nhanh chóng phát hiện những dấu hiệu bất thường để can thiệp kịp thời, tránh rủi ro, muộn màng.